Een twintigtal kilometer buiten Sandakan ligt Sepilok, een van de rehabilitatiecentra voor Orang Utans. Deze centra vangen vooral weesjes op die hun moeder verloren. Die moeder verliezen ze niet zomaar. Een vrouwtje Orang Utan (dit betekent letterlijk "Persoon uit het Woud") zal nooit of te nimmer haar baby alleen laten, tenzij ze zelf gedood wordt. Dat doden is iets wat te maken heeft met het steeds verder vernielen van het regenwoud op Borneo om land vrij te maken voor palmolieplantages. Ik had het al eerder over de perverse effecten van onze vraag naar biodiesel. Het vernietigen van de habitat is de voornaamste oorzaak van het dreigende uitsterven van deze tweede grootste apensoort op aarde. Orang Utans komen enkel voor op Borneo en op het Indonesische eiland Sumatra. Op Borneo leven er nog amper 20.000 in het wild, op Sumatra zijn ze zeer zwaar bedreigd.
De weesjes in Sepilok komen vaak uit het diepe binnenland van Borneo. Daar worden ze uit onwetendheid als huisdier gehouden door dorpelingen. Regeringsprogramma's zorgen er echter voor dat er steeds meer melding van gemaakt wordt als er ergens een Orang Utan in gevangenschap gehouden wordt. De kleintjes worden dan opgehaald en starten een rehabilitatieprogramma dat tussen de 5 à 10 jaar duurt alvorens ze klaar zijn om zelfstandig in het wild te leven. Sommigen wennen nooit meer en blijven de rest van hun leven rond Sepilok wonen.
De Orang Utans worden vanaf hun vierde jaar weer losgelaten in het regenwoud rond het centrum. De eerste jaren wordt er wel 2 keer per dag eten gelegd op enkele voederplatforms. Als je het centrum bezoekt is zo'n voederplatform het enige wat je te zien krijgt. De 'nursery' is verboden terrein voor het grote publiek. Iets wat zeer goed te begrijpen valt als je het gedrag ziet van de kuddes toeristen die hier via veel te dure dagtrips gelost worden.
Zelf hadden we er iets meer van verwacht. Daarom enkele tips voor reizigers die van plan zijn om Sepilok zelfstandig te bezoeken:
1. Laat je niet verleiden tot het boeken van een georganiseerde trip naar Sepilok. De prijzen draaien rond de 270 Ringgit per persoon all in. Je krijgt er wel een gids voor maar het park bestaat enkel uit een houten looppad door de jungle tot aan de voederplaats en terug. Veel kan die mens je niet vertellen voor je geld.
2. Je kunt een lokale bus nemen (bus n° 14) vanuit Sandakan voor geen geld (3 ringgit pp), dan doe je wel lang over de rit en we ondervonden aan den lijve dat de dienstregeling niet je dat is.
3. Een taxi is zeer handig, vergeet niet om over de prijs te onderhandelen met de chauffeur. Wij betaalden voor de heenrit 40 ringgit en voor de terugrit 30 ringgit.
4. De voedertijden zijn rond 10u en rond 15u. Probeer een half uur vroeger aanwezig te zijn om een goede plaats te bemachtigen voor de kuddes ( lawaaierige!!) toeristen er aan komen. Zijn mensen nu te dom om te begrijpen dat ze hier niet in een zoo lopen maar in een vrije omgeving met dieren die terug wild moeten worden? Die toeristen worden allemaal op een kijkplatform gezet links van de voederplaats. Doe dat niet en blijf rechts staan. Véél rustiger en met een beter zicht op het gebeuren.
5. Neem een reserve t-shirt of hemd mee want het is bloedheet en vochtig. Dit betekent dat je zelfs zonder enige inspanning binnen de 10 minuten kletsnat bent van het zweet.
6. Om een beetje foto's te maken heb je een stevige telelens nodig. Ik gebruikte voor de bovenstaande plaatjes een 400mm lens en dat was niets teveel.
De aanblik van de jonge apen was wel vertederend. En de rangers hadden het vooral druk met het wegjagen van de Makaken die een graantje kwamen meepikken van het voedsel op het platform. Wat ook meegenomen is, is de pracht van het regenwoud. Zo'n weelde aan planten die zeer herkenbaar zijn. Want wij houden ze als kamerplanten. De gekende vingerplanten, ficussen, Dieffenbachia's, ... Ze groeien hier als onkruid op en onder de metershoge bomen. En ook hier zagen we vlinders in de mooiste kleuren.
Conclusie: als je in de buurt bent is het bezoeken van Sepilok een must. Trek er wel niet meer dan een halve dag voor uit en organiseer je uitstap zelf. Het kostte ons 70 ringgit per persoon(taxi + toegangsticket + kleine bijdrage voor een fotografeervergunning). Da's maar liefst 200 ringgit minder dan wat de touroperators je aanrekenen. Als je het met de bus doet ben je amper 47 ringgit per persoon kwijt.
Wij bekijken het positief. Via onze toegangstickets hebben we een beetje bijgedragen aan het werk van de mensen in Sepilok en aan het instandhouden van deze prachtige mensapen. Wie verder wil gaan kan zelfs een aapje adopteren via http://www.orangutan-appeal.org.uk/.
